Το «είμαι καλά» του πένθους
Έχοντας χάσει το παιδί μου, το πένθος και η θλίψη είναι εγκαταστημένα μέσα μου
και ο,τι και αν κάνω στην προσπάθειά μου να συνεχίσω τη ζωή μου, να είμαι λειτουργική και να διαχειρίζομαι την βαθιά οδύνη μου με τον δικό μου τρόπο τα συναισθήματα αυτά, είναι εκεί κάθε στιγμή και χρωματίζουν όλες τις δράσεις και συναισθήματα μου.
Και κάθε μέρα έρχεται, πολύ φυσιολογικά, από τον περίγυρο μου ξανά και ξανά το ερώτημα : «Τι κάνεις;»
«Καλά!» είναι η αυτόματη απάντηση μου, την στολίζω και με ένα χαμόγελο ξέροντας ότι ξεγελάω τον απέναντί μου ο οποίος ήσυχος συνεχίζει την κουβέντα μας. Και με τον καιρό το έχω συνηθίσει αυτό. Αλλά πάντα κάτι κλωτσάει μέσα μου γιατί ξέρω ότι δεν είναι η απάντηση που θέλω πραγματικά να δώσω. Και αναρωτιέμαι, γιατί είναι τόσο δύσκολο να πω αυτό που πραγματικά αισθάνομαι? Γιατί κρύβομαι πίσω από ένα καλά και δεν απαντάω «είμαι χάλια», «αισθάνομαι πολύ βαριά σήμερα», «αισθάνομαι μεγάλη θλίψη», «Δεν τα καταφέρνω και πολύ καλά»
Ένα μέρος του εαυτού μου είναι ευγνώμων για το ότι παρότι πενθώ,
είμαι καλά στην υγεία μου οι αγαπημένοι μου είναι καλά και προχωρώ στην ζωή μου με τον τρόπο μου. Και μέσα στο «καλά» που λέω, θέλω να υπάρχει αυτό το κομμάτι που είμαι ευγνώμων. Αλλά η αλήθεια μου, αυτή που μου σταματάει την αναπνοή από την έλλειψη του αγαπημένου μου γιού, είναι το μεγαλύτερο κομμάτι που δεν λέω. Αυτό που κρύβω πίσω από αυτό το «καλά».
Γιατί είναι τόσο δύσκολο για του ανθρώπους που πενθούμε έναν αγαπημένο μας, να μη φοράμε αυτή τη μάσκα του «όλα καλά» ;
Γιατί η θλίψη μας δεν μπορεί να ειπωθεί προς του άλλους απλά και αβίαστα; Η θλίψη που, όπως μας λέει η Elisabeth, είναι ένα από τα 5 φυσικά συναισθήματα, (μαζί με τον φόβο τον θυμό τη ζήλια και την αγάπη). Το φυσικό αυτό συναίσθημα είναι ένα από τα μεγαλύτερα δώρα που δέχεται ο άνθρωπος προκειμένου να αντιμετωπίσει τις απώλειες που θα βιώσει στη ζωη του. Αλλά ζώντας σε μία κοινωνία που πιστεύω ότι αφορίζει το συναίσθημα της θλίψης σαν κάτι αφύσικο και κάτι που πρέπει να κρυφτεί, το να φανείς ευάλωτος/η ισούται με αδυναμία ή προσθέτει ένα βάρος στους γύρω σου.
Και το να πενθείς και το να δείξεις ή να εκφράσεις με λόγια τη συναισθηματική σου αλήθεια
τελικά θέλει πολύ θάρρος. Γιατί και να το κάνεις, να πεις αυτό το «είμαι χάλια, δεν είμαι καλά» μας φέρνει αντιμέτωπους με αρκετές πιθανότητες αντίδρασης: να μας καταλάβουν, να αδιαφορήσουν, να μας συναισθανθούν, να μας κοιτάξουν αδιάφορα, να μας αποφύγουν, να μπουν στη θέση του να μας παρηγορήσουν, να πουν κάτι που θα βοηθήσει ή κάτι που θα μας φέρει σε ακόμα πιο δύσκολη θέση. Όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά…και εμείς συνεχώς μπροστά στο δίλημμα του να πούμε την αλήθεια μας και να απελευθερωθούμε ή να μην την πούμε και να παραμείνουμε κλειστοί στο κουκούλι του «μια χαρά» και του «όλα καλά», όπως οι περισσότεροι.
Προσωπικά πιστεύω ότι θα έπρεπε ιδανικά να αλλάζαμε την ερώτηση από «τι κάνεις» στο «πως είσαι» και να ήμασταν ανοιχτοί και παρόντες/ουσες έστω και για λίγο σε αυτό που θα ακούσουμε.
Όποια και να είναι όμως η ερώτηση πιστεύω πια μέσα από την προσωπική μου εμπειρία ότι αξίζει να παίρνουμε το ρίσκο του να λέμε αυτό που ακριβώς νιώθουμε,
(στους ανθρώπους που επιλέγουμε να το κάνουμε) καλλιεργώντας ταυτόχρονα την κατανόηση μας στους περιορισμούς και ευαισθησίες των άλλων που κάποιες φορές θα δυσκολεύοντα να ακούσουν τη οδύνη που βιώνουμε. Έρευνες δείχνουν ότι η δυνατότητα να μοιραζόμαστε τα συναισθήματα και τις ιστορίες της απώλειας με τους άλλους είναι πράγματι θεραπευτική.
Όπως αναφέρει ο ψυχολόγος John Harvey, « καθώς οι άνθρωποι μοιράζονται τις ιστορίες τους με τους άλλους, δίνουν όνομα και σχήμα στα νοήματα αυτής της μοναδικής εμπειρίας ζωής».
Ας βάζουμε όσες πιο πολλές φορές μπορούμε στην άκρη αυτό το «είμαι καλά», ας διεκδικούμε το δικαίωμα μας να εκφράζουμε την θλίψη μας,
εξερευνώντας έτσι τις αντιδράσεις ανθρώπων που θα θέλαμε να ενδιαφερθούν, δημιουργώντας ευκαιρίες να βγούμε λίγο από τη συναισθηματική αυτό απομόνωσης μας. Και αν κάποιες φορές δεν πετύχει, αυτό δεν θα σημαίνει ότι δεν θα πετύχει κάποια άλλη φορά ή με κάποιον άλλον άνθρωπο που αντέχει και ενδιαφέρεται να ακούσει την αλήθεια μας. Ακόμα και αν ακούσουμε τα λάθος για εμάς, σίγουρα ο απέναντι μας έχει διάθεση να προσπαθήσει. Αλλά αυτό που σίγουρα θα έχουμε πετύχει είναι ότι βρήκαμε το θάρρος να δοκιμάσουμε, ότι ήμασταν ειλικρινής με τα συναισθήματα μας, κάναμε ένα άνοιγμα προς την ουσιαστική επικοινωνία που τόσο έχουμε ανάγκη και κυρίως ανοίξαμε τον δρόμο προς την αλήθεια μας.
-Τι κάνεις;
-Είμαι πολύ χάλια, πολύ θλιμμένη αλλά βάζω τα δυνατά μου να είμαι όσο πιο καλά μπορώ μέσα στο πένθος μου! Σε ευχαριστώ
Με αγάπη, Αναστασία
Υ.Γ. Βρήκα πολύ ενδιαφέροντα τα podcast της Nora Mclnerny κάτω από το τίτλο «Terrible, thanks for asking» η οποία ασχολείται με το πένθος και έχει δημιουργήσει κίνημα/οργανισμό για να ακούγονται οι ιστορίες των ανθρώπων που ΔΕΝ είναι καλά. Σας τα προτείνω!
